Expositie in het Joods Historisch Museum (foto’s Peter Lange)
Conservator: Judith Hoekstra. Gastconservatoren: Helly Oestreicher en Paul Sars.

Expositie ‘Een graf in de wolken’

In het Joods Historisch Museum in Amsterdam werd van 11 december 2020 t/m 15 mei 2021 een gehele tentoonstelling aan Todesfuge gewijd. Celans jeugd en de ontstaansgeschiedenis van het gedicht werden uitvoerig belicht, met foto’s en originele manuscripten. Ook de doorwerking kwam aan de orde, zoals de verwijdering van het gedicht uit een schoolboek en het gebruik van versregels op spandoeken, in schilderijen en in popsongs. Klik hier voor een filmimpressie van de expositie.

Helly Oestreicher: ‘Todesfuge 2020’ (foto Peter Lange)

Hoogtepunt van de expositie was het kunstwerk ‘Todesfuge 2020’ van kunstenares Helly Oestreicher waarin een origineel typoscript van Todesfuge aan de bezoekers werd getoond. Het gedicht ligt in glas, omgeven door kristallen, zoals ook om de sokkel van het beeld kristallen liggen, met een achtergrond van bewegende wolken. Via audio is Todesfuge permanent hoorbaar, gelezen door Paul Celan. Helly Oestreicher is een lotgenote van Paul Celan. Met haar Duitstalige joodse ouders vluchtte ze in 1938 vanuit Tsjechië naar Nederland. Haar ouders overleefden het concentratiekamp Bergen-Belsen niet. Zie ook Verdieping Thema 3: Helly Oestreicher.

In de expositie werden ook werken getoond van leerlingen van het Montessoricollege Nijmegen, de OSG Bijlmer Amsterdam en het Jac. P. Thijsse College Castricum (foto Peter Lange).

Maak een kunstwerk bij Todesfuge en stuur ons een filmimpressie

Maak met je smartphone een korte filmimpressie waarin je reageert op (een fragment van) het gedicht Todesfuge. In je film laat je zien wat je gemaakt hebt, bijvoorbeeld een tekening, een gedicht, een muziekstuk of voordracht bij Todesfuge. Je kunt in de filmimpressie toelichting geven bij wat je hebt gemaakt. Via je docent kun je je filmimpressie inzenden; de redactie selecteert regelmatig enkele inzendingen voor presentatie op deze website.